TimeMachine/
Een reeks virtuele kunsttentoonstellingen
work in progress
Sinds de oprichting in 1998 kenmerkt 'Nieuw en Meer', het ateliercomplex gelegen op een schiereiland ingeklemd tussen
het Nieuwe Meer en de Ringvaart, zich door een aaneenschakeling van initiatieven
van uiteenlopende aard. Naast een groot aantal festivals en tentoonstellingen op het terrein die zich
in een aantal gevallen kon verheugen op aandacht van de landelijke media, zijn er verschillende ‐
vaak zeer inspirerende ‐ ideeën ontwikkeld over de ruimtelijke invulling van het terrein die om
diverse redenen (nog) niet ten uitvoer zijn gebracht.
Zowel de tentoonstellingen/ manifestaties als de diverse plannen die in de loop der jaren zijn
ontwikkeld ten aanzien de ruimtelijke invulling van het terrein hebben hun sporen achtergelaten en het ateliercomplex gemaakt tot wat het heden ten dage is.
Dit jaar bestaat het Nieuw en Meer-complex 25 jaar. Naar aanleiding hiervan is het idee ontstaan om een aantal tentoonstellingen en manifestaties opnieuw tot leven te brengen op hun oorspronkelijke locaties in een virtuele omgeving: publiek met toegang tot Smartphone of Tablet kan via een App de hoogtepunten uit de artistieke geschiedenis van het ateliercomplex, real-time en in 3 dimensies (opnieuw) komen bezoeken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van Augmented Reality technieken, waarbinnen relevante data gekoppeld kunnen worden aan GPS-coördinaten.
Op deze manier wordt de culturele historie van het complex op technologisch geavanceerde wijze toegankelijk gemaakt en wordt men in staat gesteld om alle objecten die toentertijd deel uitmaakte van het betreffende evenement of expositie (letterlijk) van alle kanten en binnen hun oorspronkelijke context te bekijken.
Atelier Malkovich
De eerste binnen de reeks kunsttentoonstellingen die virtueel in beeld wordt gebracht is 'Atelier Malkovich'. Een manifestatie waarin de resultaten werden gepresenteerd van de architectuurprijsvraag 'ontwerp een vernieuwend en functioneel ateliergebouw dat voldoet aan de gewijzigde werksituatie van de hedendaagse kunstenaar.', die in 2008 op initiatief van Holger Nickisch en Stefan Strauss door Stichting Kunstuitingen is uitgeschreven.
Inspiratiebron voor de ideeënprijsvraag was Spike Jonze's film 'Being John Malkovich' (1999), waarin een werkeloze poppenspeler bij toeval op een tussenverdieping in een kantoorgebouw een klein deurtje ontdekt met daarachter een tunnel die leidt naar het brein van de acteur John Malkovich. Mensen die deze tunnel naar binnen gaan beleven een kwartier lang het leven van de acteur.
Fragment 'Being John Malkovich'
Dat juist deze tentoonstelling als eerste van de reeks binnen TimeMachine in beeld wordt gebracht is geen toeval: analoog aan het binnengaan van het hoofd van John Malkovich via een kleine poort, kunnen we onszelf met relatief kleine devices als een Smartphone of Tablet toegang verschaffen tot de 8 winnende gebouwtjes die deel uitmaakten van de manifestatie en inmiddels een prominent onderdeel vormen van het collectieve geheugen van ateliercomplex Nieuw en Meer.
Er is echter een gelukkig verschil: waar men, verlangend naar roem en onsterfelijkheid, niet langer dan 15 minuten mag ronddwalen in het hoofd van Malkovich alvorens hardhandig teruggesmakt te worden in het eigen aardse bestaan, wordt de tijdelijkheid - inherent aan het materiële karakter van de 'kunsttentoonstelling' – hier opgeheven en verruild voor een meer transcendentaal te ervaren tentoonstellingsbezoek binnen het virtuele universum.
Altijddurend en oneindig in zijn opzet.
De hoop is dat deze virtuele ervaring een aanzet kan zijn om ook andere tentoonstellingen en manifestaties een permanente plek te kunnen geven in het heden. Daarvoor is behalve financiële ruimte ook de inzet nodig van diegenen die hebben deelgenomen aan de verschillende tentoonstellingen. Vaak zullen zij moeten putten uit de herinnering aangevuld met beeldmateriaal om hun eigen werk opnieuw gestalte te geven. Geen gemakkelijke opgave, maar wel een poëtische gedachte die in het licht van deze pilot een extra dimensie krijgt.
Odile Lemstra, juli 2013